مۆز یەکێکە لە گرنگترین میووەکانی جیھان و سەرچاوەیەکی خۆراکی گرنگە لە ھەندێک وڵاتی جیھان، لە بنەڕەتدا مۆز دەگەڕێتەوە بۆ وڵاتانی باشووری رۆژھەڵاتی ئاسیا و لە ئێستاشدا لە ناوچە گەرمەکانی جیھان دەچێندرێت.
مۆز سەرچاوەیەکی خۆراکی گرنگە بەھۆی بوونی چەندین تووخمی خۆراکی لە پێکھاتەکانی لەوانەش مادە ریشالیەکان و دژی ئۆکسید و ڤیتامینات و کانزاکان .
مۆز چەندین شێوە و قەبارەی جیاوازی ھەیە و ھەروەھا رەنگی جیاوازیشی ھەیە .
مۆز کاتێک بە تەواوەتی پێنەگەیشتووە رەنگی سەوزە و کاتێک گەشە دەکات رەنگی دەبێتە زەرد ئەمەش بە ھۆی مادەیەکی نیشاستەیی لە پێکھاتەکەی .
خواردنی مۆز لە بەیانیان :
ھەندێک جار کەسانێک ھەن بەیانیان مۆز دەخۆن، بەڵام ئەمە کارێکی پەسند نەکراو ئەمەش لەبەر چەند ھۆکارێک :
• خواردنی رێژەیەکی زۆر لە مۆز لە بەیانیان ئەگەر تووشبوون بە نەخۆشی شەکرە زیاتر دەکات، ھەرچەندە ئەمە لەسەر زۆربەی میوەکان جێبە جێ دەبێت ، بەڵام مۆز یەکێکە لە و میوانەی کە ھۆکارە بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی شەکر لە خوێن بەشێوەیەکی خێرا.
• خواردنی مۆز لە بەیانیان دەبێتە ھۆی تووشبون بە کلۆر بوونی ددانەکان .
• کاتێک مۆز لەسەر گەدەیەکی بەتاڵ دەخۆیت، رژێنی گەدە زیاتر کار دەکات ئەمەش دەبێتە ھۆی ترشبوونی گەدە و ئەرکی ھەرس کردن قورستر دەکات.
• بەخواردنی مۆز لە بەیانیان مەترسی قەڵەوبوونت زیاتر دەبێت .
سوودەکانی خواردنی مۆز
مۆز چەندین سوودی تەندروستی گرنگی ھەیە لەوانە :
• دەوڵەمەندە بە پۆتاسیۆم و مەگنسیۆم و ئەمانەش سود بە تەندروستی دڵ دەگەینن .
• مۆز سوودێکی زۆری بۆ پاڵەپەستۆی خوێن ھەیە .
• یارمەتیدەرە بۆ بەرەنگاربوونەوەی شێرپەنجە بەتایبەتی شێرپەنجەی قۆلۆن .
• مۆز سوودێکی زۆری بۆ کۆئەندامی ھەرس ھەیە .
• یارمەتیدەر بۆ کەمکردنەوەی ئارەزووکردن بۆ خواردن ٍ، بەمەش رێگە خۆشکەرە بۆ کەمکردنەوەی کێش .
• چەندین مادەی دژە ئۆکسید لە خۆ دەگرێت و ئەمەش رێگری دەکات لە تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ .
• یارمەتیدەر بۆ کەمکردنەوەی گرژبوونی ماسولکەکانی گەدە .
• ئەوانەی تووشی ووشکبوونەوەی لەش دەبن دەتوانن مۆز بخۆن، چونکە قەرەبووی لەدەستدانی پۆتاسیۆمی لەش دەکاتەوە .
• دەکرێت وەک ھێورکەرەوەیەک بەکاربێت بۆ پێوەدانی زیندەوەران ، ئەمەش لەرێگەی خشاندنی پەلکی مۆز بە شوێنی پێوەدانی زیندەوەرەکە .
• سەرچاوەیەکی گرنگە بۆ ووزە و دەکرێت دوو مۆز بخۆیت بۆ قەرەبووکردنەوەی ئەنجامدانی راھێنانی وەرزشی.
• مۆز ھزری مرۆڤ ھێور دەکاتەوە ئەمەش لە رێگەی دەردانی ھۆرمۆنی سیرۆتۆنین .
• سوودێکی زۆری بۆ ئافرەت ھەیە بە تایبەتی لە کاتی سووڕی مانگانە .
• نەرمکەرەوەیەکی سروشتیە بە تایبەتی بۆ ئەوانەی تووشی قەبزی دەبن .
زیانەکانی خواردنی مۆز :
لەگەڵ ئەوەی مۆز چەند سوودێکی گرنگی ھەیە بەڵام ئەگەر زیادەرۆیی کرا لە خواردنی ئەوا زیانیشی دەبێت و گرنگترین زیانەکانی مۆز خواردن بریتیە لە :
• نابێت ئەوانەی نەخۆشی شەکرەیان ھەیە مۆز بخۆن چونکە کێشەیان زیاتر دەکات .
• ئەوانەی حەساسیەی (لاتکس) یان ھەیە نابێت مۆز بخۆن چونکە جۆرە پرۆتینێکی تێدایە کێشەکان زیاتر دەکات .
• لەلای ھەندێک کەس خواردنی مۆز دەبێتە ھۆی پەیدابوونی پەڵە لەسەر پێستیان لەبەر ئەمە دەبێـت بزانی کە خواردنی مۆز ھۆکارە بۆ سووربوونەوەی بەشێکی پێست .
سەرچاوە | الموضوع