لە ساڵی ١٨٨٠ شاژنی تایلەند لەنێو ئاو خنکا ، چونکە پاسەوانەکان بۆیان نەبوو دەست لەجەستەی شاژن بدەن و بەتاوانبار ھەژمار دەکران و لە سێدارە دەدران .
ھەمووان سەیری شاژنیان کرد تا گیانی لەدەستدا .. لەبەرچی ؟
چونکە یاسای تایلەند دەڵێت : ئەو کەسەی دەست لەجەستەی شاژن بدات دەبێت بکوژرێت. !!!
ئەم جۆرە یاسایانە چاکە و پیاوەتی لەنێو خەڵک دەکوژێت .
ئەگەر شوفێرێکی ئۆتۆمبێل لەکەسێکیدا و رایکرد ..!
بۆ مەرگ جێی ھێشت ، تۆش کەسەکەت بینی و ھەڵت گرتەوە و بە ئۆتۆمبێلی خۆت گەیاندتە نەخۆشخانە و لە رێگادا گیانی لەدەستدا .
ئایا دڵنیایی ئەوەت ھەیە کە وەک تاوانبار ھەڵسوکەوتت لەگەڵ نەکەن ؟
ئایا کاتێک پۆلیس دێتە نەخۆشخانە و لێکۆڵینەوەت لەگەڵ دەکات و تۆش سوێند دەخۆیت کە تۆ ھۆکار نیت بۆ ئەم رووداوە و رۆلی تۆ تەنھا یارمەتیدانی قوربانییەکە بووە ، بەڵام باوەڕت پێناکەن .
ئەمە پێی دەگووترێت کوشتنی چاکە و پیاوەتی لە نێو خەڵک ..
ئەو کەسەی پارە قەرز دەکات و نایداتەوە ، وا دەکات جارێکی دیکە خەڵک قەرز بە کەسانی پێویست نەدات .
ئەو کەسەی داوای ھاوسەرگیری دەکات و ماڵە خەزوورانی رێزی دەگرن و ئەرکێکی زۆری ناخەنە سەر .
دواتر بەشێوەیەکی نارێک مامەڵە لەگەڵ کچەکە دەکات و سەرگەردانی دەکات .
وا دەکات خەڵک داوای مارەیی زۆر بۆ کچەکانیان بکەن بۆ ئەوەی لە لای ماڵی زاوای رێزی زۆربێت .
ئەوەی کاری خراپە دەکات و دەبێتە ھۆی بڵاوبوونەوەی خراپەکاری ، متمانە لەنێو خەڵکە باشەکە لەناو دەبات .
جارێکی دیکە کەسە باشەکان سەرکێشی بە چارەنووسی خۆیان و ماڵیان ناکەن بۆ یارمەتیدانی کەسانی پێویست .
ئەوەی لەرێگا دەستت لێ رادەگرێت و دواتر ھەڕەشەی کوشتنت لێدەکات و پارە وسامانت دەبات .
گیانی پیاوەتی لە نێو خەڵکی دەکوژێت و جارێکی دیکە خەڵک بۆ کەسانی پێویستیش ئۆتۆمبێلەکانیان راناگرن.
دەگێڕنەوە جارێکیان سوارچاکێک لەو دۆڵ و دەشتە بۆ کەسێک وەستا بۆ ئەوەی یارمەتی بدات ، دواتر کەسەکە ئەسپەکەی لێ دزی .
خاوەن ئەسپەکە ھاواری کرد : ئەگەر پرسیاریان لێکردی بڵێ ئەسپەکەم کڕیووە و ئەم شتە بۆ خەڵک مەگێڕەوە ، بۆ ئەوەی چاکە و پیاوەتی لە نێو خەڵکی لە ناو نەچێت .
ئێوەش ھەریەکەو لەلای خۆتان کارێک مەکەن چاکە و پیاوەتی لەنێو خەڵکی لەناو بچێت ، چونکە داڕمانی تەواوی کۆمەڵگە لەو کاتە دەست پێدەکات کە چاکە و خێر و پیاوەتی نامێنێت .
سەرچاوە | ثقف نفسك